De wording van een kinderdeken

Volledig handgesponnen, plantaardig geverfd en handgeweven door Nicole Spaans i.s.m. Greet Haasnoot en de vrijwilligers van de Stichting Leidse Deken

Schapen, wol & scheren

Scheren, vachten, kammen.

Wol is een natuurproduct. Bij Leidse Deken werken we met de wol van schapen uit de omgeving. In het voorjaar worden de schapen geschoren. Ze geven de dikke jas, die hen warm hield in de winter, aan ons.

Voorbewerken en spinnen

Voordat het spinnen van de wol kan beginnen, moet de vacht worden uitgezocht (meestal weegt een vuile vacht zo’n 2 kg). De slechte buikdelen en het grove vuil worden eruit gehaald. Vervolgens kan de wol worden gewassen, daarna volgt het kammen (de wol wordt langs spijkers gehaald), dan volgt het picken en tenslotte het kaarden. Uit de kaardmachine rolt een prachtig vlies waarin alle haren in dezelfde richting liggen. Hierdoor kan de wol gemakkelijk worden gesponnen.

Picken, kaarden, vlies.

Voor de kinderdeken is ca. 600 gr wol nodig. Het spinnen ervan duurt tussen de 12 en 18 uur. De draad moet gemiddeld 2,5 (meter/per gram) dik zijn. 

‘De schering op het weefgetouw is ingeregen op een patroon van blokken en strepen.

Bij het ontwerpen moet je hiermee rekening houden. Mijn wens was om de deken met natuurlijke materialen te verven.

Ik koos voor blokken in zachte groen- en geeltinten in combinatie met een streep in roze en rood. Ik wilde een verloop creëren met de donkerste baan in het midden.

Het ontwerp is symmetrisch opgezet en samen met Greet Haasnoot gemaakt.’

Verven

Maak kennis met Nicole Spaans. Ze beheert onze website en heeft onlangs een kinderdeken geweven van wol die is geverfd met natuurlijke verfstoffen. Bekijk hier haar ervaring. Tevens op Instagram. https://www.instagram.com/reel/DKolVjtofvW/?igsh=aDQxemw1OXMyOHUw

Voor het verven wordt de wol eerst gebeitst met aluin op 90 graden gedurende een uur om de wolvezels te openen, zodat ze de verf goed kunnen opnemen. Daarna zit de wol ca. een uur in het verfbad bij 85 graden.  

Strengen onbewerkte wol, ontwerp, verven met wouw en uienschillen.

Strengen geverfde wol hangen te drogen. Van links naar rechts: uienschillen en wouw 1e verfbad (groen/geel), idem 2e verfbad (zacht groen/geel), ongeverfde wol, uienschillen en wouw 1e verfbad, idem 2e verfbad, avocado (heel licht groen), uienschillen en wouw 1e verfbad, avocado. Verven met meekrap om de rode kleur te verkrijgen. Er is ook nog geverfd met cochenille om een lichtroze streep in de deken te kunnen weven. De stengen wol worden op bolletjes gewonden en daarna op een klosje gewikkeld voor in de weefspoel.  

Weven

Eerste baan wordt geweven in groen en geel, deze wordt er later afgeknipt. De kinderdeken begint met een baan ongeverfde wol, daarna lichtroze en rood en dan volgt weer een baan wit.

‘De banen worden 9 cm hoog geweven, zodat het blokken worden. Je kijkt natuurlijk regelmatig op je ontwerp om dit te blijven volgen.’

Na ca 15 uur weven is de deken bijna klaar. Hij wordt van het weefgetouw geknipt en er af getrokken. Het noppen en stoppen: draden worden afgewerkt en weggewerkt.

Vollen, ruwen en festoneren

Daarna volgt het vollen in een wasmachine op 30 graden gedurende 25 minuten. Er wordt gevold met flink wat groene zeep, een schep volaarde en in de machine liggen harde plastic ballen. Het effect is dat door het bewegen van de ballen de wolharen in elkaar klitten en het weefsel dicht en sterk wordt.

Als de deken droog is dan kan deze worden geruwd. De deken wordt over een ronde, rollende buis met weerhaakjes (vroeger kaardenbollen) getrokken. 25 keer boven en onder en voor en achter, dus 100 keer in totaal. Het effect is dat de haren aan het oppervlak worden losgetrokken en er een zachte isolerende laag ontstaat. Ook wordt de deken hierdoor soepel.

Ruwen, gefestoneerd en van etiket voorzien, gereed; thuis op bank.